Esperanto had oorspronkelijk de bedoeling om als 2de taal gebruikt te worden.

[Anthony]

Esperanto had oorspronkelijk de bedoeling om als 2de taal gebruikt te worden maar waarom is dit nooit gelukt?

We zijn laatste jaars studenten in Don Bosco Zwijnaarde en we maken een kleine scriptie over dit onderwerp. Graag zouden wij jullie visie op dit onderwerp willen verwerken in onze scriptie.

Dank bij voorbaat.

[Roland Rotsaert]

Er zijn vele redenen; hierna de eerste die mij te binnen schieten:
- Een goed idee heeft in vele gevallen politieke steun nodig om gerealiseerd te worden, denk aan de euro of het Galileo-GPS-alternatief. Die steun heeft Esperanto zelden of nooit gehad.
- Een project kan zich bij wijze van spreken vanzelf ontwikkelen als alles (technologie, financiën, stemming bij de bevolking...) meezit, bijvoorbeeld de grote ruimtevaartpojecten in de jaren 1960, internet en al wat er bij hoort tijdens de voorbije 10-20 jaar. Net voor de eerste en net voor de tweede wereldoorlog was het klimaat gunstig voor Esperanto, dat wordt o.m. aangetoond door archiefstukken (affiches, congresdocumenten) bewaard in het Fonds Vanbiervliet te Kortrijk (www.esperanto-kortrijk.info)
- Een idee kan je ondersteunen door lid te worden van de vereniging die het propageert; het kost je jaarlijks een klein lidgeld en je hoeft verder geen inspanningen te leveren. Als je echt iets wil doen met en voor Esperanto moet je om te beginnen de taal leren en onderhouden. Esperanto mag dan al veel gemakkelijker zijn dan andere talen, het blijft een moeilijke en tijdrovende klus.

Roland Rotsaert

[Roland Rotsaert]

Na mijn reactie van gisteravond las ik een artikel (en de reacties erop) over het tienjarig bestaan van Wikipedia (http://einestages.spiegel.de/static/authoralbumbackground/19921/der_kurze_sommer_der_anarchie.html ). Het zou interessant zijn om eens grondig de overeenkomsten tussen Wikipedia en Esperanto te bekijken. Beide zijn ontstaan nadat soortgelijke projecten op niets uitgelopen waren. Zij hebben geleerd van voorgangers en kwamen blijkbaar net op het goede moment. Zij zijn in korte tijd sterk gegroeid. Zij komen allebei in de media met een slogan die bij nader toezien onjuist is: zeer gemakkelijk te leren. Wie met Wikipedia begint, stelt al vlug vast dat het allesbehalve simpel is en dat de zogezegde handleidingen en assistentie weinig voorstellen. Met Esperanto was en is het ook zo: enkelen leren het in geen tijd, maar voor de meesten is het hard werk. In beide projecten zitten er dissidenten, ruziemakers, hervormers... en omdat het democratische projecten zijn kunnen zij redelijk vrij hun gang gaan en eventueel schade aanrichten (iets wat in strikter geleide organisaties als Amnesty International of Greenpeace niet zo vlug zou gebeuren). Desondanks was en is er in beide groepen een kern die rustig doorwerkt en resultaten bereikt. In beide gevallen zou er nog véél meer kunnen bereikt worden als de beschikbare middelen efficiënter zouden gebruikt worden. (Voorbeeld: dit forum, met een honderdtal leden, waar het bericht 24 uur na plaatsing 16 keer gelezen is. Wellicht zijn van die 16 lezers dan nog de helft zoekrobotten.)

Roland Rotsaert
Roland Rotsaert

[PaulP]

Er zijn inderdaad nog heel wat redenen te bedenken waarom het Esperanto meer dan een eeuw buiten de hoofdstroom van de Europese culturele discussie is gebleven, ondanks een uitzonderlijk goede culturele en intellectuele basis. Claude Piron, psycholoog in Genève en één van de voornaamste  ideologen van de beweging, betoogde dat het Esperanto bij vele voorstanders van het gebruik van één taal een diepe onbewuste vrees oproept: „Als men de psychologische reacties, die het woord ,Esperanto' oproept, onderzoekt, kan men zich slechts verwonderen over het aantal mensen die de gedachte niet kunnen verdragen, dat die taal in sommige opzichten superieur kan zijn aan hun moedertaal.” Die reactie komt voort uit een neiging een taal met zichzelf te vereenzelvigen: „mijn taal is mijn volk, mijn taal ben ik; als mijn taal inferieur is, is mijn volk inferieur, en ben ik inferieur.”

De verdere opmerking van Piron, „dat de taalrelaties altijd relaties van een machtige tot een zwakke zijn geweest”, is een echo van de onafhankelijke onderzoekingen van de Duitse historicus Ulrich Lins, die onlangs een degelijk gedocumenteerde studie publiceerde over de verdenkingen, tegenwerking en bewuste vervolgingen van de Esperantobeweging door vele totalitaire regimes, vooral in het Duitse Derde Rijk en in de Sovjetunie onder Stalin. Lins ziet soortgelijke processen zich ook nu voltrekken, hoewel in een minder drastische vorm: „Vele regeringen schijnen niet te willen, dat het Esperanto zijn mogelijkheden ten volle verwezenlijkt, want hoewel ze zich met de mond uitspreken voor internationale communicatie, willen ze de voorwaarden waaronder hun burgers grensoverschrijdende contacten kunnen genieten, blijven bepalen. Men kan het als een vooruitgang beschouwen, dat in de laatste tijd „het recht tot communicatie” aan de lijst van mensenrechten is toegevoegd... Aan de andere kant zal Unesco het niet wagen de nationale regeringen te beledigen door verklaringen af te leggen over het taal-aspect van de internationale communicatie, tenzij dan in zeer algemene termen.”

(Mark Fettes in Naar één taal voor Europaŭ http://www.esperanto.be/fel/nl/een.php)

[Andreo Peetermans]

De suggesties van Paul en Rotsaert8000 zijn waardevol, ik probeer de interessantste nog even samen te vatten:

1) Esperanto en politiek. Op bepaalde ogenblikken heeft het Esperanto kunnen genieten van een zeker momentum in het internationale debat. In de jaren '20 werd er zelfs in de Volkenbond over gesproken Esperanto te aanvaarden als werktaal, maar onder meer door tegenkanting van de Fransen is het er nooit van gekomen. Als het gaat om werkelijk bereikte resultaten denk ik in het bijzonder aan de "Resolutie van Montevideo" die Unesco in 1954 aan het Esperanto wijdde ( http://en.wikipedia.org/wiki/Montevideo_Resolution ), met bevestiging door middel van een nieuwe resolutie in 1985. Ook vandaag onderhoudt de Universele Esperantobond (www.uea.org) constante betrekkingen met Unesco en de Verenigde Naties.
Meestal is het Esperanto bij politici echter onderwerp van onverschilligheid, soms van tegenkanting (voor de meest extreme gevallen denken we vooral aan de penibele omstandigheden in nazi-Duitsland en de Sovjetunie). Niet alle regeringen vinden internationale communicatie voor de massa's een goed idee. En vooral voor democratieën geldt dat politici vanuit de bekommernis om stemmen en populariteit vaak geneigd zullen zijn enkel acties te ondernemen die hun populariteit vergroten: daaruit volgt dat Esperanto niet op de politieke agenda komt te staan, vooraleer het op de agenda van het publiek staat.

[Andreo Peetermans]

2) Esperanto en het publiek. In bepaalde tijden genoot het Esperanto grote populariteit, in andere minder (mensen die leefden tijdens het interbellum hebben er steevast van gehoord, hedendaagse jongeren bijna nooit). Feit is dat Esperanto, wanneer het voorgesteld wordt aan een willekeurig persoon, veelal reacties van ongeloof of verontwaardiging uitlokt. (In dit verband is Claude Pirons "Psychologische reacties op Esperanto" erg interessant!)

3) Interne spanningen in de beweging. Hiervoor geldt wat Roland zei. In het bijzonder zou ik nog willen toevoegen dat veel conflicten binnen de Esperantobeweging, vroeger en nu, gingen en gaan over vormelijke aspecten van de taal. Al van in het begin waren er mensen die vonden dat het Esperanto wijzigingen moest ondergaan (soms ging dat over kleine details, zelfs aparte woorden, soms ging dat veel dieper), en ook vandaag bestaan die nog. In de loop zijn er nogal wat "verbeterde" versies van het Esperanto verschenen, de enige die een zeker succes gekend heeft is het Ido.
Vandaag de dag vinden de sprekers van het Esperanto het bestaan van die hervormingspogingen soms vervelend, soms amusant, maar bijna nooit echt bedreigend. Eén ding is wel zeker: het gekibbel over wijzigingen en hervormingen en dochtertalen heeft de positie van het Esperanto in de wereld nooit goed gedaan.

[Anthony]

Wij willen jullie alvast bedanken voor de nuttige informatie die jullie gegeven hebben. Dit heeft ons een stuk verder gebracht in ons onderzoek over Esperanto.
mvg,
Anthony