Modale partikels

[flandra kampulo]

In onze taal doorspekken we zinnen met kleine woordjes die niet al te veel betekenen maar die de zin een heel andere kleur geven, mochten we die weglaten. Ik denk dan aan:  "Kom even hier", "Dat wil ik toch wel eens weten", "Dat is toch wel duidelijk", "Kom maar"... Hoe worden die "even", "eens", "toch", "maar"... in het Esperanto weergegeven?

[PaulP]

In onze taal doorspekken we zinnen met kleine woordjes die niet al te veel betekenen maar die de zin een heel andere kleur geven, mochten we die weglaten. Ik denk dan aan:  "Kom even hier", "Dat wil ik toch wel eens weten", "Dat is toch wel duidelijk", "Kom maar"... Hoe worden die "even", "eens", "toch", "maar"... in het Esperanto weergegeven?

Meestal worden die niet vertaald. Kijk maar even naar die voorbeelden: https://tatoeba.org/epo/sentences/search?query=%3Deens&from=nld&to=epo
Soms vertalen beginners „Kom eens hier” als „Venu foje ĉi tien”, maar naar mijn bescheiden mening is die „foje” letterlijk vertaald Nederlands en geen alledaags Esperanto.
Een analoog geval is „namelijk” dat Vlamingen te pas en te onpas gebruiken. „Daar hou ik namelijk niet van” kan gewoon worden vertaald als „Tion mi ne ŝatas” en niet als *„Tion mi nome ne ŝatas".

[flandra kampulo]

Soms vertalen beginners „Kom eens hier” als „Venu foje ĉi tien”, maar naar mijn bescheiden mening is die „foje” letterlijk vertaald Nederlands en geen alledaags Esperanto.
Een analoog geval is „namelijk” dat Vlamingen te pas en te onpas gebruiken. „Daar hou ik namelijk niet van” kan gewoon worden vertaald als „Tion mi ne ŝatas” en niet als *„Tion mi nome ne ŝatas".

Ok, goed om in het achterhoofd te houden. Vermoedelijk maak ik mij nog vaak schuldig aan "nedersperanto"...  Ik vraag me trouwens af in welke mate de eigenheden van een brontaal mogen doorschemeren zonder het Esperanto geweld aan te doen.

[PaulP]

Ok, goed om in het achterhoofd te houden. Vermoedelijk maak ik mij nog vaak schuldig aan "nedersperanto"...  Ik vraag me trouwens af in welke mate de eigenheden van een brontaal mogen doorschemeren zonder het Esperanto geweld aan te doen.

De hoofdregel is „kan iemand die geen Nederlands spreekt, of bij uitbreiding, die geen Germaanse taal spreekt, mij begrijpen?” Zamenhof heeft daarover geschreven toen in de 19de eeuw de Russen wel eens letterlijk uit het Russisch vertaald Esperanto gebruikten. In dit filmpje https://www.youtube.com/watch?v=_mFZY3HecO0 heeft prof. Gobbo van de universiteit van Amsterdam het erover (vanaf minuut 3).

[Ronaldo.nl]

Sommige van die woordjes hebben een tegenhanger in Esperanto, sommige niet. En helaas zijn veel mensen te bescheiden om er nieuwe in te voeren ( https://groups.io/g/neologismoj/ ) of die geloven dat als diverse grote talen er geen woord voor hebben, Esperanto ze "dus" niet nodig heeft....
"in welke mate mag je moedertaal doorschemeren"
Als je iets anders zegt dan je bedoelt, doe je het fout. Duitstaligen die "sin" gebruiken als "elkaar" bijvoorbeeld.
Spreekwoorden en gezegden kun je maar beter vermijden